Prawda nie ma racji bytu

Dom zły, 2009
reż. Wojciech Smarzowski

Prawdopodobnie Dom zły nie jest najlepszym wyborem na tak piękne, niedzielne popołudnie, jakim mamy okazję dziś się cieszyć, ale film jest niewątpliwie wart zobaczenia. Zdążyłam obejrzeć go już dwukrotnie w dość krótkim odstępie czasu i nie mogę odpędzić od siebie mrocznego wrażenia, które po sobie pozostawił. Mam zatem nadzieję, że po puszczeniu swoich trosk i obaw w świat, moja dusza stanie się przynajmniej o parę gramów lżejsza... Poza tym, będąc nieznacznie uprzedzona do kina polskiego zaczęłam żywić obawy, że omijają mnie całkiem dobre filmy. Dom zły spokojnie mogę zaliczyć do tych udanych, choć ponurych, doświadczeń.



Akcja filmu rozgrywa się dwubiegunowo w latach 80-ych ubiegłego wieku. Między dwoma głównymi wydarzeniami jest kilka lat różnicy. Najpierw zostało popełnione przestępstwo, później milicja prowadzi dochodzenie w tej sprawie. Osią spajającą oba wydarzenia jest postać Edwarda Środonia (Arkadiusz Jakubik), która idealnie zdaje się pasować do ponurych, obskurnych i bardzo nieprzyjaznych lat osiemdziesiątych. Środoń udaje się w małą podróż, by objąć posadę zootechnika w jednej z pegeerowskich wsi. Okoliczności zmuszają go do przenocowania w gospodarstwie na odludziu. Początkowa nieufność gospodarzy przeradza się stopniowo w tradycyjną polską gościnność, gdzie wódka leje się wartkim strumieniem, uściskom i tańcom nie ma końca, aż nareszcie rozpoczyna się snucie wspólnych planów biznesowych. Dochodzi do tragedii.

Drugi wątek to śledztwo prokuratury i milicji w sprawie tamtych wydarzeń sprzed kilku lat. Jesteśmy świadkami wizji lokalnej, podczas której prawda jest najmniej pożądana. Mroźna zima, wódka, przebłyski przeszłości i odkrywanie kolejnych, zatrważających faktów. Okazuje się, że nie ma na tym świecie sprawiedliwych, a jedyny, który ośmielił się dociekać prawdy, nie wychodzi na tym najlepiej.

Film jest przerażający, ale pewnie też odrobinę przerysowany. Trudno mi ocenić realizm lat osiemdziesiątych, który narzuca nam ten film, jako że na te czasy przypadło moje dzieciństwo, a to zwykle bywa bardziej lub mniej różowe. Zdumiała mnie jednak świetna gra aktorska i cała historia, która do końca trzymała mnie w napięciu, by ostatecznie zagrzmieć nade mną przestrogą: zło czai się w każdym z nas i tylko od nas zależy czy potrafimy je zdławić w zarodku. Na szczęście w filmie nie brak również pozytywnego akcentu, którym jest zwieńczenie filmu: wydarzenie, które sugeruje, że mimo mroku, nadzieja zawsze przetrwa. A jeśli przetrwa nadzieja, my razem z nią.

Moja ocena: 5/6

Przeczytaj: Smarzowski "Wesele"