Zanim żar znów spłynie z nieba

Pada deszcz
Guillaume Apollinaire

Pada deszcz głosów kobiecych jakby umarły one nawet we wspomnieniu

Wy też padacie cudowne spotkania mojego życia o kropeleczki

I chmury stają dęba i rżą niby wszechświat miast dosłyszalnych

Słuchaj czy pada deszcz gdy żal i wzgarda wypłakują dawną swą muzykę

Słuchaj jak opadają więzy przytrzymujące cię od góry i dołu



tłum. Jerzy Lisowski
(z prawej strony oryg. wersja; kliknij)

Guillaume Apollinaire zawsze będzie dla mnie wizualistą. Pamiętam, jak wielkie było moje zaskoczenie wieki temu, gdy po otwarciu tomiku poezji wyskoczył z niego koń, którego kontury tworzyły misternie ułożone słowa. Z kolei na innej stronie spod kapelusza zawadiacko spoglądała na mnie pewna dama, która całym swoim jestestwem stanowiła wiersz. Pierwszy raz zetknęłam się z takim wyrazem artystycznym, który wtedy był dla mnie przejawem niezwykłego talentu poety. Taka forma prezentacji wydawała mi się równoznaczna z elegancją oraz harmonią treści i jej wizualnego przekazu. Wiersz był jednocześnie swoją własną ilustracją!

Dziś mam raczej mieszane uczucia. Czy jeśli w XXI w. poeta pokusiły się o taką wizualizację swojego wiersza, uznalibyśmy jego wysiłki za poetycki kunszt czy raczej kicz? Czemu tak naprawdę służy zilustrowanie treści wiersza? Coraz bardziej skłaniam się ku przekonaniu, że raczej zakłóca komunikat niż go wspiera. Przecież patrząc na oryginalny wiersz Pada deszcz (Il pleut), widzę tylko strugi deszczu, a czy tylko deszcz jest ważny wśród tylu innych słów? Nie wspominając już o ciężkiej doli tłumacza, na którym zawsze ktoś będzie wieszał psy za brak podjęcia choćby próby wizualizacji wiersza. Guillaume Apollinaire to jednak już historia literatury i należy pamiętać, że jego poezja torowała drogę surrealizmowi (to on ukuł ten termin!). A jakbyśmy taką poezję przyjęli dziś? Kicz czy przejaw geniuszu?

Więcej przykładów "obrazkowej" poezji tu.