Tak umiera legenda

Carlos Ruiz Zafón, Więzień nieba

Zafón C.R., „Więzień nieba”, Muza SA, Warszawa 2012

s: 411

tłum. Katarzyna Okrasko i Carlos Marrodan Casas

Wygórowane oczekiwania są jak trucizna – i dla pisarza, i dla czytelnika. Smak rozczarowania równie boleśnie godzi w obu. Jeszcze niedawno szukałam miejsca dla Carlosa Ruiza Zafóna wśród panteonu wielkich pisarzy, dziś wydaje mi się kolejnym sztukmistrzem, któremu wyczerpały się pomysły. Dla mnie nie ma już powrotu do świata Zafóna. Kuglarstwo to nie magia.

Dwie pierwsze powieści tego hiszpańskiego pisarza były dla mnie objawieniem. Nawróciły mnie na czytanie, gdy zatracałam się w złudnym przeświadczeniu, że czas spędzony przed komputerem czy telewizorem jest czasem spędzonym kreatywnie. Zafón mnie ocalił i przypomniał, że to literatura płynie w moich żyłach. Jestem mu za to bardzo wdzięczna, ale przez to wcale nie bardziej wyrozumiała. Zbyt długo czekałam na powrót Cmentarza Zapomnianych Książek, by teraz zadowolić się byle czym.

Barcelona lat 50-ych XX wieku. Młody Daniel Sempere ma już rodzinę: żonę Beę, znaną z Cienia wiatru i małego synka. Na co dzień z ojcem wciąż prowadzi podupadającą księgarnię. Pomaga im wierny przyjaciel Fermín, który niespodziewanie staje się głównym bohaterem powieści. Ze swoim dowcipem i elokwencją jest, trzeba przyznać, bohaterem niezwykle barwnym. Dzięki retrospekcjom mamy szansę poznać jego burzliwą przeszłość, która teraz rozwiera przed nim swoją czarną paszczę. Dwadzieścia lat wcześniej Fermín trafił do więzienia za przekonania polityczne. Poznał tam osoby, które na zawsze zmieniły jego życie m.in. Davida Martina, autora Gry Anioła, dzięki któremu powiązał swoje losy z rodziną Sempere. To była prawdopodobnie najbardziej emocjonująca część powieści, przesiąknięta tajemnicą, mrokiem i zgnilizną więzienia, obfitująca w nieoczekiwane zwroty akcji. Pozostała część książki jest przesycona zbędnymi wątkami pobocznymi pojawiającymi się tylko po to, aby zaraz zniknąć. Tym razem drażniła mnie cała poboczna obyczajowość historii, dla której nie znajdowałam uzasadnienia i jakby na siłę wciągnięty do niej Cmentarz Zapomnianych Książek. Nie do zniesienia były również dla mnie przydługie, zawiłe i na siłę śmieszne monologi Fermína. Krótko mówiąc, wynudziłam się sromotnie i myślałam, że nigdy nie dobrnę do końca. Nie sięgnę już po kolejną część, chociaż wszystko wskazuje na to, że Zafón zamierza ciągnąć historię rodziny Sempere w nieskończoność, a przynajmniej jeszcze przez jeden tom. Dla mnie formuła wyczerpała się.  

Poza tym nie lubię, jak się mną manipuluje: olbrzymia czcionka, puste strony, mnóstwo zmarnowanego miejsca, które spokojnie można by było przeznaczyć na druk… A na wstępie sześć stron peanów wychwalających poprzednie powieści pisarza. Poczułam się jak głupek.

Zafón wciąż przyzwoicie pisze. Jego styl jest nienaganny, płynny, nie zgrzyta, więc nic dziwnego, że może się podobać, szczególnie gdy ktoś fascynację pisarzem zaczął od tej właśnie książki. Ja jednak pasuję. Dawna Barcelona już nie wróci.

Moja ocena: 3/6

Czytaj tego autora: "Książę Mgły", "Marina", "Pałac Północy", "Światła września"