Spójrz Pradze prosto w oczy

Rezerwat, 2007
reż. Łukasz Palkowski

Mieszkam na warszawskiej Pradze praktycznie od początku mojego romansu ze stolicą, czyli jakieś dziewięć lat. Na początku było to życie w komunie studenckiej (akademik), później pomieszkiwanie chyłkiem u koleżanki (na nierównych prawach), następnie przez kilka lat wynajmowanie „swoich” czterech ścian, które zaowocowało silnym pragnieniem posiadania własnego miejsca na ziemi (na Pradze). Nie dało się go uciszyć, więc nie pozostawało nic innego jak zgromadzić wszystkie siły i środki i poszukać takiego miejsca. I tak już od roku moszczę swoje gniazdko. W poszukiwaniu mieszkania tylko raz przekroczyłam Wisłę, ale szybko wróciłam na jej prawy brzeg…



Praga zastąpiła mi dom. Gdy kilka lat temu przyjechałam do Warszawy jako studentka pierwszego roku, byłam, delikatnie mówiąc, oszołomiona. Nie potrafiłam dostosować się do szaleńczego tempa miasta. Biegłam co sił, ale mimo wszystko ciągle pozostawałam w tyle. A Warszawa nie jest przyjazna przyjezdnym. Wiedzą o tym wszyscy, jednak bezustannie ciągną do niej korowody. Tylko Praga była spokojniejsza, wolniejsza, przyjaźniejsza. Chociaż nie było tu wielkomiejskich kin, pubów, restauracji, a miasto wypuszczało w te rejony tylko stare, zdewastowane tramwaje i autobusy, można było się tu poczuć bardziej swojsko. Dzisiejsza Praga jest już inna. Powstało kino, odnowili Teatr Powszechny i odrestaurowali wiele kamienic, do dzielnicy ściąga coraz więcej artystów i młodych ludzi, którzy szukają tu trochę tańszego życia. Coraz więcej się dzieje. Praga staje się piękna, inna, ale w odróżnieniu od lewobrzeżnej Warszawy ma duszę.

Film Palkowskiego Rezerwat próbuje podać nam tę duszę na tacy. Nie mogło się udać. Nie zapominajmy, że na obraz Pragi w dużej mierze składają się ludzie, którzy mieszkają tu nie od kilku lat, jak ja, ale od narodzin. Oglądamy więc Pragę oczami „przyjezdnego” (z centrum stolicy) fotografa, Marcina, który zmuszony jest zamieszkać chyba w najbardziej obskurnej kamienicy na całej Pradze. Próbuje odnaleźć się w nowych realiach. Jak można się domyślić, nie jest łatwo: sąsiad recydywista, awantury podwórkowe, dokuczający dzieciak z sąsiedniej kamienicy, pijaczki pod domem, dresiarze czający się w ciemnościach. Przepraszam, ale mi to wygląda na zwyczajne przeniesienie stereotypów na ekran. Zero wysiłku. Jeszcze dziś na słowa: mieszkam na Pradze, słyszę w odpowiedzi: nie boisz się?! Ludzie, czego? Nocą równie niebezpiecznie jest w innych dzielnicach, a najbardziej to chyba w centrum. A takie filmy to jak nawóz dla uprzedzeń.

Na uznanie zdecydowanie zasługuje Sonia Bohosiewicz w roli Hanki, sąsiadki głównego bohatera. Zagrała dynamicznie, rozczulająco i przekonująco. Praska fryzjerka, blondyna, z marnie doczepianymi blond kosmykami, która próbuje wyrwać się swojemu chłopakowi-kryminaliście. Udaje jej się to dopiero po spontanicznej sesji zdjęciowej, podczas której niespodziewanie ujawnia się jej wewnętrzne piękno. Smutne piękno. Dzięki temu Hanka odnajduje szacunek do samej siebie wraz z zagubionym poczuciem wartości i przepędza chłopaka na cztery wiatry.

Nie miałam zamiaru pisać o tym filmie. Lubię pisać o rzeczach dobrych, takich, które zostawiają ślad na mojej duszy. Ten film mnie trochę zniesmaczył, trochę rozśmieszył. Miał dowieść, że prości ludzie są lepsi od cwaniaków. Wiemy to od dawna, problem w tym, że niektórzy ludzie to cwaniaki, lubią innych cwaniaków i wcale nie zamierzają tego zmieniać. Na całą opowieść spojrzą z przymrużeniem oka, a na mieszkańców Pragi jak na zwierzęta w zoo czy na Indian w rezerwacie. Tak, tytuł zdecydowanie dobry. Ale film, który miał obalić stereotypy, moim zdaniem, jeszcze bardziej wzmocnił ich korzenie.

Ale co ja mogę wiedzieć, mieszkam tu od niedawna…

Moja ocena: 3,5/6